Het project Sensorisch landschap ontwikkelt een praktisch toepasbaar meetinstrument voor de bodembiologie. Het levert informatie die gebruikt kan worden voor een optimalisering van het beheer van grasland. Het geeft een concreet beeld van ‘de stand van de bodem’ en het functioneren van het bodemecosysteem, waardoor er praktisch gestuurd kan worden op:

• Verbeteren van de bodemecologie en het vergroten van de biodiversiteit

• Meer waterbergend vermogen

• Minder uitstoot van broeikasgassen, vergroten vastlegging van koolstof

Sensorisch landschap is een aanvulling op de Open Bodem Index (OBI) en een belangrijke ‘onderlegger’ voor waarderingssystemen zoals de Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s) waarmee boeren beloond kunnen worden voor hun inzet om biodiversiteit, CO2 vastlegging en bodemvitaliteit te verbeteren.

Aanleiding en doel van het project

Het belang van een vitale bodem staat buiten kijf, en maatregelen om die te verbeteren staan dan ook volop in de belangstelling. Maar hebben die maatregelen wel het gewenste effect, en hoe meet je dat? Eenvoudige kwaliteitsindicatoren kunnen daarbij helpen.

Bestaande methodieken, zoals ook de Open Bodem Index (OBI), richten zich echter nog voornamelijk op de chemische en fysische samenstelling van de bodem. Daar wil het project Sensorisch Landschap verandering in brengen. In dit project meten we aan bodemvitaliteit en leggen we de focus juist op de tot nu toe onderbelichte ecosysteemdiensten: biodiversiteit, broeikasgasemissies en waterregulatie op perceelsniveau.

Hiervoor zetten we twee technieken in en onderzoeken we die: eDNA analyse van de bodem en cheaptech sensoren.

• Een eDNA analyse geeft met één analyse een gedetailieerd beeld van het bodemleven: van de verhoudingen tussen bacterie- en schimmelgemeenschappen, tot specifieke denitrificerende bacteriën of juist grotere organismen, waaronder nematoden en wormen.

• Met cheaptech sensoren meten we, zo betaalbaar mogelijk, real-time aan de bodem. In dit project zetten we bodemvocht-sensoren in, waarmee de gebruiker direct kan zien hoe het staat met de vochthuishouding op het perceel, maar waarmee ook waterregulerende eigenschappen van de bodem afgeleid worden die belangrijk zijn voor het functioneren van de bodembiologie.

De interactie tussen bodemchemie, fysische bodemeigenschappen en bodembiologie staat centraal. eDNA analyses en metingen met cheaptech sensoren worden gecombineerd met gangbare bodemanalyses en broeikasmetingen, om te bepalen welke verbanden er liggen en waar deze technieken de meeste (voorspellende) waarde toevoegen.

Het uiteindelijke doel van het project is om met de data van al deze metingen kwaliteitsindicatoren te ontwikkelen die onderdeel worden van de Open Bodem Index (OBI), zodat grondgebruikers, zoals boeren, en grondeigenaren op een eenvoudige en betaalbare manier aan de slag kunnen met het monitoren van bodemvitaliteit. Om de toepassing van de opgedane kennis te waarborgen is het project volledig Open Source: alle ontwikkelde kennis en instrumenten worden publiek beschikbaar gesteld.